Każda strona powinna co do zasady złożyć wszystkie wnioski dowodowe wraz ze swoim pierwszym pismem procesowym w sprawie. Jeśli się spóźnisz, Sąd może nie dopuścić już twojego dowodu na dalszym etapie postępowania.
Jakie dowody należy więc przygotować w sprawie o rozwód?
Obowiązkowy dowód z przesłuchania stron
Obligatoryjnym dowodem w sprawach rozwodowych jest przesłuchanie stron. Musisz więc liczyć się z tym, że Sąd będzie chciał Cie osobiście przesłuchać na okoliczność zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, a być może także na okoliczność winy w rozkładzie pożycia (jeśli strony nie zgodzą się na rozwód bez orzekania o winie).
Jeśli chcesz, aby Sąd przeprowadził także inne dowody, musisz złożyć stosowne wnioski dowodowe. Przy czym zawsze trzeba jasno wskazać dowód (np. zeznania świadka – jego imię i nazwisko, adres) i na jaką okoliczność ma być przeprowadzony (np. winy pozwanego w rozkładzie pożycia małżonków).
Jakie dowody są najbardziej przydatne w sprawach rozwodowych?
Najczęściej spotykanym dowodem są oczywiście zeznania świadków. Powinny to być osoby, które miały kontakt z małżonkami i potrafią powiedzieć coś na temat ich małżeństwa. Najczęściej świadkowie są powoływani na okoliczność zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżonków oraz winy w rozkładzie jednej ze stron.
Drugą grupą dowodów są dowody z dokumentów. W tym zakresie jako przykłady można wymienić:
I. odpisy aktów stanu cywilnego – skrócony odpis aktu małżeństwa oraz skrócone odpisy aktów urodzenia małoletnich dzieci (obowiązek przedłożenia tych dokumentów ciąży na powodzie);
II. orzeczenia z innych spraw sądowych stron czy dokumenty z Policji (np. sprawy karne mogą mieć znaczenie w kontekście ustalenia winy za rozkład pożycia);
III. zaświadczenia o terapiach odwykowych (mające znaczenie dla kwestii winy);
IV. zaświadczenia o zarobkach stron od pracodawców lub z Urzędu Skarbowego (mające znaczenie przy alimentach);
V. dowody opłat rachunków domowych czy kosztów utrzymania dziecka (mające znaczenie przy alimentach);
VI. zaświadczenia lekarskie o stanie zdrowia strony (mające znaczenie przy alimentach, a czasem także przy kwestii winy za rozkład pożycia).
Powyższe wyliczenie ma jedynie charakter przykładowy. Może się zdarzyć, że w sprawie rozwodowej przydatne okażą się również inne dokumenty, które nie zostały przeze mnie tutaj wymienione.
W sprawach rozwodowych często dopuszczany jest również dowód z wywiadu środowiskowego, który polega na tym, że wskazany przez Sąd kurator bada sytuację rodzinną małżonków i ich wspólnych dzieci w miejscu zamieszkania.
Postępowanie rozwodowe może wiązać się również z opinią biegłych z Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów (dawniej – RODK). Przeważnie chodzi o opinie specjalistów z dziedziny psychologii, pediatrii bądź medycyny. Mają one zwykle na celu zbadanie sytuacji wychowawczej dzieci, stanu zdrowia psychicznego rodziców oraz ich predyspozycji do zajmowania się dziećmi w kontekście powierzenia im wykonywania władzy rodzicielskiej.
Katalog środków dowodowych w postępowaniu cywilnym ma charakter otwarty. Oznacza to, że dowodem może być tak naprawdę wszystko co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy.
Osobny wpis chciałbym poświecić „nowoczesnej grupie dowodów”, która coraz częściej odgrywa wiodącą rolę w postępowaniach rozwodowych. Mam tutaj na myśli zdjęcia z portali społecznościowych, nagrania, sms-y, e-maile itd. Z uwagi na rosnącą popularność tych dowodów, wkrótce napiszę na blogu nieco więcej na ten temat.