Zdecydowanie najczęstszym przykładem postępowań alimentacyjnych są procesy z powództwa dzieci przeciwko swoim rodzicom. Czy jest natomiast możliwa sytuacja, aby to rodzic pozwał swoje dziecko o alimenty? W tym wpisie odpowiem na to pytanie.
Obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej wzajemnie. A zatem mówiąc prościej zobowiązani do płacenia alimentów mogą być zarówno rodzice na dzieci, jak i na odwrót – dzieci na rodziców. Oczywiście prawo wymaga spełnienia pewnych warunków, aby ta druga sytuacja była możliwa.
Kiedy trzeba płacić alimenty na rodziców?
Pierwszym z takich warunków jest to, aby dziecko było pełnoletnie. Trudno wymagać od niepełnoletniego dziecka, aby płaciło alimenty na swojego rodzica. Taka sytuacja jest wykluczona.
Jeśli jednak dziecko jest już pełnoletnie, to w razie ewentualnego powództwa ze strony rodzica należy zbadać jakie są możliwości zarobkowe dziecka i czy jest ono w stanie utrzymywać zarówno siebie, jak i swojego rodzica. Jeśli w toku badania sytuacji finansowej dziecka (choć formalnie już osoby pełnoletniej) okaże się, że jego zarobki pozwalają na pomoc materialną rodzicowi, to wówczas może dojść do zasądzenia alimentów – pod warunkiem spełnienia pozostałych kryteriów.
Stan niedostatku rodzica
Kolejnym istotnym warunkiem jest to, aby rodzic znajdował się w stanie niedostatku. Czym jest stan niedostatku napisałem już kiedyś w osobnym artykule na blogu i zapraszam do zapoznania się z nim. W tym miejscu zaznaczę tylko, że obowiązek alimentacyjny dziecka wobec rodzica właśnie tym różni się od obowiązku rodzica wobec dziecka, że w przypadku tego drugiego – stan niedostatku dziecka nie jest wymagany, aby Sąd zasądził alimenty.
Sąd może sprawdzić również czy w pierwszej kolejności obowiązkiem alimentacyjnym wobec takiego rodzica (domagającego się alimentów od dziecka) nie powinna być obciążona inna osoba tj. jej małżonek. Gdyby doszło do takiej sytuacji, to dopiero w razie wykazania niemożności zaspokojenia materialnych potrzeb przez swojego małżonka, rodzic może dochodzić alimentów od swoich dzieci. Pojawia się więc tak naprawdę kolejna przesłanka, która musi być spełniona, aby powództwo rodzica przeciwko dziecku było zasadne.
Wszystkie wyżej wymienione przesłanki powinny być spełnione łącznie (chyba, że rodzic w ogóle nie ma małżonka ani ex-małżonka), aby mogło dojść do zasądzenia alimentów od dziecka na rodzica. Wysokość alimentów będzie oczywiście uzależniona od uzasadnionych potrzeb rodzica oraz możliwości finansowych i zarobkowych dziecka.
W przypadku większej liczby dzieci obowiązek utrzymania rodzica może być podzielony po równo między rodzeństwo. Nie da się jednak wykluczyć sytuacji, że tylko jedno z dzieci zostanie obciążone alimentami na rzecz rodzica, gdyby tylko ono jedno miało ku temu możliwości zarobkowe, a pozostali członkowie rodziny nie byliby w stanie sprostać temu obowiązkowi.
Można się zastanawiać czy takie rozwiązanie jest do końca sprawiedliwe, niemniej jednak w procesach alimentacyjnych chodzi przede wszystkim o zaspokojenie podstawowych potrzeb uprawnionych osób.
W kolejnym wpisie postaram się udzielić odpowiedzi jak można bronić się przed powództwem rodzica o alimenty od dzieci.