Czasem zdarza się, że osoby niepełnoletnie chciałyby zawrzeć związek małżeński. Kiedy będzie to możliwe? Jaka jest granica wieku, przy której można starać się o zezwolenie Sądu na zawarcie związku małżeńskiego? Czy ta granica dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn? Na te pytania odpowiem w dzisiejszym wpisie.
Zacznę od tego, że podstawowa zasada jest taka, że związek małżeński mogą zawrzeć osoby pełnoletnie, tj. te które ukończyły 18 rok życia. Jeśli ktoś nie przekroczył tej granicy, to jedyną drogą umożliwiającą ślub będzie wszczęcie postępowania o udzielenie zezwolenie przez Sąd na zawarcie związku małżeńskiego przez osobę niepełnoletnią. Właściwy dla tego rodzaju postępowań będzie sąd rejonowy, wydział rodzinny.
Kiedy Sąd udzieli zezwolenia na zawarcie małżeństwa przez osobę niepełnoletnią?
Oczywiście, aby Sąd zgodził się na zawarcie związku małżeńskiego przez osobę niepełnoletnią musi zaistnieć kilka warunków. Pierwszy warunek dotyczy granicy wieku i płci. Sąd może udzielić takiego zezwolenia jedynie kobietom, które ukończyły 16 rok życia. Młodsze kobiety, a także mężczyźni w ogóle nie mogą starać się o uzyskanie takiego zezwolenia. Mężczyźni z zawarciem związku małżeńskiego muszą poczekać więc zawsze do ukończenia 18 roku życia.
Osiągnięcie co najmniej 16 roku życia przez kobiety nie jest jednak jedynym wymogiem. Sąd może udzielić zezwolenia na zawarcie związku małżeńskiego jedynie wtedy, gdy przemawiają za tym ważne powody oraz gdy z okoliczności sprawy wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem rodziny. Oba te warunki muszą być spełnione łącznie.
Ważny powód a zgoda Sądu na małżeństwo
Co może być w ocenie Sądu uznane za ważny powód, który powinien uzasadniać udzielenie zezwolenia na zawarcie związku małżeńskiego? Nie zostało to sprecyzowane w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, niemniej jednak praktyka sądowa najczęściej wskazuje tutaj na przykład zajścia w ciąże przez niepełnoletnią kobietę.
Nie jest to jednak jedyna przesłanka, która uzasadnia wydanie takiego orzeczenia przez Sąd. Przykładowo można powołać się również na konieczność szybkiego zalegalizowania związku z uwagi na chorobę jednego z małżonków bądź najbliższego członka rodziny. Sąd powinien mieć na uwadze zarówno sytuację samych małżonków, jak i najbliższej rodziny, która mogłaby wziąć udział w ceremonii.
Wydaje się, że o taką zgodę Sądu mogłaby się również postarać kobieta z odpowiednim stopniem dojrzałości, faktycznie mieszkająca już z kandydatem na przyszłego męża, posiadająca ustabilizowaną sytuację ekonomiczną, a niekiedy także potomstwo z poprzedniego związku. Wszystko zależeć będzie od indywidualnych okoliczności danej sprawy, a także umiejętności właściwej argumentacji.
Postępowanie sądowe o zezwolenie na małżeństwo
Jak wygląda postępowanie sądowe o zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego? Jak już wspomniałem, należy wystąpić ze stosownym wnioskiem do Sądu rejonowego. Niepełnoletnią kobietę może reprezentować zarówno przedstawiciel ustawowy (najczęściej rodzic), jak i profesjonalny pełnomocnik (np. adwokat). Wedle dominujących poglądów przyjmuje się, że w razie konfliktu pomiędzy rodzicami a dziećmi, niepełnoletnia kobieta będąca wnioskodawczynią w takiej sprawie może sama ustanowić dla siebie pełnomocnika. W przeciwnym razie skorzystanie przez nią z tego postępowania byłoby w ogóle wykluczone.
We wniosku do Sądu trzeba konkretnie wskazać osobę, z którą planuje się zawrzeć związek małżeński. Sąd w trakcie postępowania wysłucha tę osobę, jak i samą wnioskodawczynię. Niewykluczone, że Sąd przesłucha także najbliższych członków rodzin potencjalnych nowożeńców. Wszystko po to, aby ustalić czy zachodzą ważne powody do udzielenia zezwolenia na zawarcie związku małżeńskiego.
Prawomocne postanowienie Sądu o udzielenie takiego zezwolenia umożliwia zawarcie związku małżeńskiego. Z orzeczeniem Sądu należy udać się do urzędu stanu cywilnego, gdzie można już wtedy załatwić dalsze formalności. Na koniec wspomnę o jeszcze jednej istotnej konsekwencji zawarcia związku małżeńskiego przez kobietę, która ukończyła 16 rok życia. Taka kobieta z mocy prawa staje się osobą pełnoletnią, pomimo iż nie ma jeszcze ukończonych 18 lat.
Jeśli obawiasz się, że postępowanie sądowe o zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego sprawi ci problemy albo że nie będziesz w stanie przekonać Sądu do swojego zdania, to najlepiej skonsultuj się z prawnikiem, który pomoże Ci przygotować wniosek, a być może także zajmie się prowadzeniem całej sprawy.