Z jakim kosztem należy się liczyć, zakładając w Sądzie sprawę o podział majątku? Jak zwykle w przypadku tego rodzaju tematów, podzielę wpis na dwie części. Pierwsza dotyczyć będzie kosztów sądowych, które trzeba będzie uiścić na rachunek Sądu prowadzącego sprawę. Druga część będzie natomiast dotyczyła kwestii wynagrodzenia adwokackiego w takich sprawach i omówię ją w kolejnym artykule na blogu.
Nie da się ukryć, że postępowanie o podział majątku należy do grupy bardziej kosztownych spraw, z jakimi możemy spotkać się w Sądzie. Z drugiej strony, same koszty postępowania nie powinny zniechęcać do działania, bo trwanie w stanie współwłasności trzeba uznać z wielu względów za niepożądane.
Utrudniony proces podejmowania decyzji co do wspólnej rzeczy, kwestia bieżącego zarządu oraz kosztów utrzymywania wspólnej rzeczy – na tych płaszczyznach często może dochodzić do konfliktów między współwłaścicielami, a także realnych strat finansowych.
Jakie opłaty w sprawie o podział majątku?
Jeśli strony nie są w stanie osiągnąć porozumienia co do umownego podziału majątku, to pozostaje im już tylko droga sądowa. Należy więc złożyć do Sądu wniosek o podział majątku wraz z dowodem uiszczenia opłaty sądowej od tego wniosku. Opłata jest stała i wynosi 1000 zł, a w przypadku zgodnego wniosku o podział majątku – 300 zł. Za zgodny wniosek jest jednak uznawany tylko taki, w którym strony osiągnęły porozumienie co do wszystkich kwestii dotyczących podziału majątku tj. składu majątku wspólnego oraz konkretnego sposobu podziału.
Opłata od wniosku głównego to jednak nie wszystko. W sprawach o podział majątku przeważnie mamy również do czynienia z problemem zniesienia współwłasności nieruchomości, a to wiąże się z kosztami opinii biegłych.
Jeśli dochodzi do podziału fizycznego nieruchomości, to konieczne zapewne będą opinie biegłego geodety (w przypadku działki) bądź biegłego ds. budownictwa i architektury (w przypadku podziału mieszkania i prac adaptacyjnych).
Jeśli w grę wchodzić będzie spłata przez jednego ze współwłaścicieli na rzecz drugiego i przejęcie przez niego całości nieruchomości, to konieczna może okazać się opinia biegłego rzeczoznawcy majątkowego na okoliczność ustalenia wartości nieruchomości.
W razie sporu stron odnośnie wartości ruchomości (np. samochodów czy cennych przedmiotów), możliwa jest również opinia biegłego rzeczoznawcy także w tym zakresie. Choć tutaj doradzałbym stronom raczej dojście do porozumienia, bo koszty biegłego mogą nieraz przewyższyć wartość ruchomości.
Koszty jednej opinii biegłego sądowego w sprawie mogą wynosić ok. 2-3 tysiące złotych. Wszystko będzie zależało od nakładu pracy biegłego w konkretnej sprawie i poświęconego przez niego czasu. Być może w danej sprawie wystarczy jedna opinia, ale nie da się wykluczyć, że będzie ich więcej.
Dodatkowo, w postępowaniu o podział majątku Sąd może obciążyć strony kosztami pozyskania zaświadczeń z banku o stanie kont bankowych czy innej korespondencji urzędowej związanej ze sprawą. W tym wypadku wydatki powinny ograniczyć się już jednak tylko do kwoty kilkudziesięciu złotych.
Ile kosztuje sprawa o podział majątku?
Koszty sądowe ponoszą obie strony w równym zakresie. Pierwszą opłatę, tj. opłatę od wniosku głównego, powinien uiścić Wnioskodawca w całości i podlega ona rozliczeniu na koniec postępowania. Co do zasady – Uczestnik (czyli drugi współwłaściciel) powinien zwrócić Wnioskodawcy połowę tej opłaty po orzeczeniu końcowym. Pozostałe opłaty, w trakcie postępowania, pokrywane są przeważnie z zaliczek, do płacenia których Sąd zobowiązuje już zwykle obie strony na bieżąco. Jeśli jakieś koszty nie zostały pokryte z zaliczek, to Sąd może jeszcze na koniec w orzeczeniu obciążyć nimi obie strony.
Warto pamiętać, że jeżeli strona nie jest w stanie sama unieść kosztów postępowania, to może złożyć do Sądu wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Do takiego wniosku należy dołączyć oświadczenie o aktualnej sytuacji finansowej w formie wypełnionego formularza. Aby wniosek był skuteczny, musi z niego wynikać, że strona nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i członków rodziny.
W kolejnym wpisie, postaram się udzielić odpowiedzi na pytanie – jakie mogą być koszty zastępstwa procesowego (wynagrodzenia adwokata bądź radcy prawnego) w sprawie o podział majątku?