Ostatnio poruszałem tematykę konkubinatu jednego z byłych małżonków i jego wpływu na wysokość alimentów. Dzisiaj pójdę krok dalej i zastanowię się nad wpływem nowego małżeństwa jednego z rozwiedzionych małżonków na alimenty z poprzedniego związku małżeńskiego – na dzieci bądź byłego małżonka.
Czy fakt, że ex-małżonek zawarł nowe małżeństwo może wpłynąć jakoś na jego wcześniejsze zobowiązania alimentacyjne?
Alimenty a nowy związek małżeński
Jeśli czytałeś mój poprzedni wpis, to wiesz już, że nawet w przypadku konkubinatu, Sąd co do zasady będzie uwzględniał sytuacje życiową i majątkową konkubenta jednego z małżonków, ustalając jego potrzeby i możliwości zarobkowe. Tym bardziej, Sąd weźmie więc pod uwagę sytuację materialną nowej rodziny jednego z byłych małżonków.
O ile w przypadku konkubinatu możemy mieć niekiedy wątpliwość, czy partnerów łączy także więź gospodarcza (mają przynajmniej częściowo wspólny budżet), to w przypadku małżonków już takich obiekcji nie ma. Zasada jest bowiem taka, że w małżeństwie obowiązuje ustawowy strój wspólności majątkowej. Jeśli zatem małżonkowie nie zawierali w tym zakresie żadnych umów zmieniających, to trzeba przyjąć, że istnieje między nimi więź gospodarcza oparta o ustrój wspólności majątkowej.
Dzieci z nowego małżeństwa a alimenty
Analizując więc możliwości finansowe małżonka w kontekście alimentów z poprzedniego związku małżeńskiego, musimy mieć na uwadze sytuację życiową i materialną jego nowej rodziny.
Jeżeli zatem małżonek zobowiązany do alimentów ponownie wziął ślub, a następnie urodziły mu się dzieci z nowego małżeństwa, to ta okoliczność bez wątpienia będzie miała istotne znaczenie dla istniejącego już wcześniej zobowiązania alimentacyjnego. Sąd musi mieć na uwadze, że na takim małżonku ciąży także obowiązek utrzymania dzieci z nowego związku małżeńskiego. W oczywisty sposób przekłada się to więc na jego możliwości finansowe.
Nawet gdyby ten małżonek był przez Sąd uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego, to i tak trzeba w równy sposób spojrzeć na potrzeby jego dzieci zarówno z pierwszego, jak i drugiego małżeństwa. Nie może być w tym zakresie mowy o żadnym uprzywilejowaniu. Każde dziecko ma prawo do tego, aby rodzic zaspokajał jego uzasadnione potrzeby.
Podobnie, jeśli alimenty zostały zasądzone na pierwszego małżonka, to on też musi zaakceptować fakt, że zobowiązany do alimentów ma nową rodzinę i musi ją także utrzymywać. Może się więc zdarzyć, że będzie to podstawa do obniżenia alimentów na małżonka bądź dzieci z pierwszego małżeństwa. Potwierdza to orzecznictwo Sądu Najwyższego:
„Strona zobowiązana do płacenia alimentów na rzecz małżonka może żądać ich obniżenia ze względu na zawarcie nowego związku małżeńskiego i związane z tym obowiązki alimentacyjne w stosunku do nowej rodziny.” (orzeczenie SN z dnia 06.10.1951r., C 302/51)
Nie da się jednak z tego powodu wykluczyć także podwyższenia alimentów. Mogłoby tak być, gdyby ex-małżonek zawarł nowy związek z osobą zamożną i nie miałby z nią dzieci. Wtedy sytuacja materialna ex-małżonka na skutek nowego małżeństwa mogłaby się poprawić, a zatem alimenty mogłyby wzrosnąć. Choć nie da się ukryć, że znacznie częściej „nowa rodzina” jest raczej przyczyną obniżenia alimentów.
Alimenty a nowy związek małżeński
Przypomnę jeszcze, że nieco inaczej wygląda sytuacja, gdyby nowy związek małżeński zawarł małżonek uprawniony do alimentów. Trzeba pamiętać, że wówczas alimenty na małżonka od jego byłego małżonka wygasają z mocy prawa. Były małżonek (zobowiązany) nadal ma natomiast obowiązek alimentacji względem swoich dzieci. Ten obowiązek jest niezależny od zawarcia nowego małżeństwa przez jednego z rodziców.
A zatem, założenie nowej rodziny przez jednego z rozwiedzionych małżonków niewątpliwie może mieć wpływ na istniejące zobowiązania alimentacyjne. Odnosi się to zarówno do alimentów na ex-małżonka, jak i na dzieci z poprzedniego związku. O tym, w jakiej wysokości może nastąpić zmiana obowiązku alimentacyjnego, decydują już indywidualne okoliczności każdej sprawy.