Czy w domu małżonków wszystkie rzeczy są wspólne? Czy może – zgodnie z prawem – są jednak rzeczy, które z uwagi na swój osobisty charakter należą wyłącznie do jednego z małżonków?
Odpowiadając na to pytanie przechodzę do kolejnej kategorii przedmiotów, które są wyjątkiem od zasady wspólności majątku i należą do majątku osobistego, a są to – przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków. O jakie przedmioty chodzi w tym przepisie?
Co to są przedmioty osobiste?
Generalnie mówiąc są to przedmioty, z których korzysta wyłącznie jeden małżonek. Nie korzystają więc z nich – ani drugi małżonek ani inni członkowie rodziny. W związku z tym z punktu widzenia tego przepisu – za majątek osobisty nie będzie uznany samochód, który może zaspokoić potrzeby innych członków rodziny. Nawet gdyby na co dzień korzystał z niego tylko jeden z małżonków.
Chodzi więc o przedmioty, które zaspokajają potrzeby tylko jednej osoby i mają walor osobisty. Przykładowo można tutaj wymienić: odzież, okulary, kule ortopedyczne, wózek inwalidzki, ale także zegarek czy biżuterie. Co do tych ostatnich dwóch przedmiotów trzeba poczynić jednak zastrzeżenie, że jeśli mają one znaczną wartość, to mogą być zakwalifikowane jako lokata kapitału małżonków lub nabyte dla osiągnięcia zysku i wówczas będą wchodzić w skład majątku wspólnego.
Od razu zaznaczę, że nie jest tak, że tzw. przedmioty osobiste muszą mieć cechę przedmiotów niezbędnych. Mogą to być także przedmioty dotyczące osobistych zainteresowań jednego z małżonków np. sprzęt sportowy czy przedmioty ozdobne. Takie rzeczy również mogą wchodzić w skład majątku osobistego małżonka, ale trzeba pamiętać o zastrzeżeniu, o którym napisałem powyżej – jeśli przedmiot ma istotną wartość, to często powstaje wątpliwość czy nie jest on pewną formą lokaty kapitału małżonków (np. obraz) i wtedy należy do majątku wspólnego.
Co do zasady trzeba jednak stwierdzić, że o zakwalifikowaniu przedmiotów służących zaspokajaniu osobistych potrzeb do majątku osobistego małżonka powinien decydować sposób korzystania z nich (na zasadach wyłączności), a nie rodzaj przedmiotu.
Przedmioty do wykonywania pracy zawodowej a majątek wspólny
Co natomiast z przedmiotami, które służą jednemu z małżonków do wykonywania pracy zawodowej? Takimi przedmiotami mogą być np. komputer czy narzędzia do pracy. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami takie przedmioty na zasadzie domniemania wchodzą w skład majątku wspólnego stron, jeśli zostały nabyte w trakcie trwania małżeństwa. Jeśli ktoś twierdzi inaczej, to powinien wykazać, że nabycie tych przedmiotów nastąpiło wyłącznie ze środków osobistych i wówczas na zasadzie tzw. surogacji te przedmioty mogą wejść w skład majątku osobistego.
Pamiętaj zawsze, że jeśli twierdzisz, że jakiś przedmiot nabyty w trakcie trwania małżeństwa wchodzi w skład twojego majątku osobistego, to na Tobie spoczywa ciężar dowodowy, aby tę kwestię wykazać przed Sądem. Musisz przedstawić więc odpowiednie dowody (dokumenty, zeznania świadków itd.), które potwierdzą tę tezę w postępowaniu sądowym.