Przejdź do treści

Nakłady na majątek wspólny

Każde z małżonków może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczyniło ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Brzmi to może nieco zawile, ale w dzisiejszym wpisie postaram się wyjaśnić o jakie sytuacje może tutaj chodzić. A o tym, że nakłady mogą odegrać istotną rolę przy postępowaniu o podział majątku, przekonał się już zapewne niejeden małżonek.

Nakłady i wydatki na majątek wspólny są zwykle rozliczane właśnie w sprawach o podział majątku wspólnego małżonków. Wcześniej zwykle nie ma potrzeby dokonywania tego rodzaju rozliczeń, choć teoretycznie jest to możliwe. Sąd może nakazać wcześniejszy zwrot – jeszcze przed postępowaniem o podział majątku – jeśli wymaga tego dobro rodziny.

Nakład z majątku osobistego na majątek wspólny

Myślę, że należałoby chyba jednak zacząć od wyjaśnienia kwestii – czym w ogóle są nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny? Najczęściej w skład majątku wspólnego wchodzi jakaś nieruchomość, dlatego posłużę się tutaj przykładem związanym z domem/ mieszkaniem.

Małżonkowie często inwestują w swój dom. Przeprowadzają w nim remonty, wprowadzają ulepszenia, wymieniają rzeczy na nowe. Tego rodzaju czynności, związane oczywiście z inwestowaniem określonych pieniędzy, są nazywane nakładami. Jeżeli nakłady czynione są z majątku wspólnego (czyli najczęściej wynagrodzenia za pracę małżonków) to sytuacja jest prosta, bo nie ma czego rozliczać. Majątek wspólny jest „przekuwany” na inny majątek wspólny.

Sytuacja staje się jednak ciekawsza, gdy inwestycje we wspólną nieruchomość dokonywane są z majątku osobistego jednego z małżonków. Kiedy tak będzie?

Kilka przykładów.

Jeden z małżonków jeszcze przed ślubem zgromadził sporą część pieniędzy. Po ślubie za namową współmałżonka postanowił zainwestować te odłożone wcześniej pieniądze we wspólną nieruchomość. Środki zgromadzone przed powstaniem wspólności ustawowej (czyli przed zawarciem związku małżeńskiego) wchodzą w skład majątku osobistego.

Małżonek odziedziczył w spadku fortunę po zmarłym ojcu. Pieniądze zostały następnie zainwestowane w generalny remont nieruchomości wspólnej małżonków, który znacząco poprawił jej stan. Tym razem będzie to majątek osobisty pochodzący z dziedziczenia.

Inna sytuacja. Małżonek otrzymuje darowiznę mieszkania od swoich rodziców. W umowie darowizny nie znalazło się żadne stwierdzenie dotyczące tego, czy przedmiot darowizny ma wejść w skład majątku wspólnego małżonków czy osobistego małżonków. Przy „milczeniu” umowy darowizny na ten temat przyjmuje się, że będzie to majątek osobisty obdarowanego. Jeśli więc nawet później to podarowane mieszkanie zostanie sprzedane, a pieniądze uzyskane ze sprzedaży małżonek zainwestuje w zakup już wspólnej nieruchomości, to przyjmiemy, że jest to jego nakład z majątku osobistego na majątek wspólny.

I na koniec jeszcze jeden przykład. Małżonek zostaje potrącony przez samochód na pasach. Z tego tytułu otrzymuje od ubezpieczyciela sprawcy wypadku 100 tysięcy złotych zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Jest to rekompensata za ból i cierpienie fizyczne i psychiczne. Kwota zadośćuczynienia wchodzi do majątku osobistego małżonka.

To oczywiście tylko kilka możliwych przykładów. Jeśli któryś z małżonków zainwestowałby uzyskane w taki sposób pieniądze w rzecz wspólną (np. w nieruchomość), to będzie mógł dokonać rozliczenia tej inwestycji w postępowaniu o podział majątku wspólnego.

Zaznaczę jeszcze tylko, że nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności. Czasem można próbować bronić się taką argumentacją, natomiast trzeba jednak przyznać, że większość inwestycji we wspólne rzeczy zwiększa wartość majątku w chwili ustania wspólności.

Nakłady na majątek wspólny – dowody

Na koniec jak zwykle zwrócę uwagę na niezwykle ważną rzecz w sprawach sądowych, czyli dowody. Jeśli chcesz rozliczać nakłady, musisz mieć dowody. Nie chodzi tutaj nawet o każdą pojedynczą fakturę (choć i te nie zaszkodzi przedłożyć Sądowi, jeśli są jeszcze w twoim posiadaniu), ale dowody na okoliczność, że inwestycje czy remonty w domu były rzeczywiście przeprowadzane. Można to wykazać za pomocą zdjęć czy niekiedy zeznań świadków. Najlepszym dowodem na sprzedaż bądź zakup nieruchomości są oczywiście odpisy z ksiąg wieczystych oraz akty notarialne.

Konieczne będzie też wykazanie dowodami, że określone pieniądze wchodziły w skład majątku osobistego, czyli np. przedłożenie umowy darowizny, postanowienia spadkowego, potwierdzenia przelewu zadośćuczynienia itd.

Wycena nakładów odbywa się zwykle za pomocą oceny biegłego specjalisty ds. szacowania wartości nieruchomości bądź ruchomości. Sąd dokonuje zwykle rozliczenia na podstawie dowodu z opinii takiego biegłego, który określa wartość nakładów.

Uwierz mi, że nakłady nieoczekiwanie potrafią niekiedy urosnąć do naprawdę ogromnych kwot pieniężnych. Dlatego jeśli masz wątpliwości czy coś może być zakwalifikowane jako Twój nakład na majątek wspólny, to najlepiej skonsultuj się z profesjonalistą. Naprawdę warto dopilnować tutaj swojego interesu. Po podziale majątku będzie już za późno.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

2024 Kancelaria Adwokacka Maciej Rodacki w Krakowie. Realizacja: Michał Ziółkowski.