Twój były małżonek zamieszkuje we wspólnej nieruchomości i nie zamierza się wyprowadzić. Nie zgadza się przy tym na żadne propozycje zniesienia współwłasności. Czy da się coś z tym zrobić?
Z taką sytuacją bardzo często spotykam się w praktyce. Naturalne jest to, że po rozwodzie strony przestają razem mieszkać. Siłą rzeczy jeden z małżonków zwykle się wyprowadza, a drugi pozostaje we wspólnej nieruchomości. Zwykle taki stan przejściowy jest akceptowalny pod warunkiem, że … rzeczywiście stanowi stan przejściowy. Na dłuższą metę powinno dojść do rozwiązania polegającego na zniesieniu współwłasności.
Małżonek nie chce mnie spłacić
Bywa jednak i tak, że małżonek, który pozostaje we wspólnej nieruchomości nie zamierza znosić współwłasności i ignoruje wszelkie propozycje w tym zakresie. Najczęściej pojawiają się tutaj propozycje, aby małżonek zamieszkujący spłacił drugiego ze wspólnego mieszkania albo żeby wystawić takie mieszkanie na sprzedaż i następnie podzielić się pieniędzmi ze sprzedaży.
Jeżeli takie propozycje są odrzucane i brak jest widoków na współdziałanie drugiej strony, to właściwie jedynym rozwiązaniem, które w takiej sytuacji pozostaje – jest złożenie do Sądu wniosku o podział majątku wspólnego. Wówczas to Sąd po przeprowadzeniu postępowania zdecyduje co będzie dalej działo się ze wspólną nieruchomością.
Co może zrobić Sąd w sprawie o podział majątku wspólnego?
Sąd może przyznać mieszkanie jednemu z małżonków za spłatą na rzecz drugiego. Wysokość spłaty ustala wówczas biegły sądowy, specjalista ds. wyceny nieruchomości. Strona, która miałaby przejąć nieruchomość na wyłączną własność musi na to wyrazić zgodę. W przeciwnym razie – sąd nie może „przymusowo” przyznać jej nieruchomości.
Jeżeli żadna ze stron nie wykaże zainteresowania przejęciem nieruchomości bądź nie będzie miała rzeczywistych możliwości na spłatę drugiej strony, to wówczas sąd może zarządzić sprzedaż wspólnej nieruchomości. Sprzedaż odbywa się wówczas na licytacji stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.
Sama sprzedaż sądowa nieruchomości nie jest z pewnością rozwiązaniem optymalnym, ponieważ zwykle cena transakcji jest niższa od wartości rynkowej nieruchomości. Niemniej jednak, muszę przyznać, że często w praktyce zdarzały mi się sytuacje, gdy Sąd pouczył strony o konieczności sprzedaży sądowej (wobec braku innego rozwiązania) i wówczas albo „znajdowały się” środki na spłatę przez małżonka, który zamieszkiwał w nieruchomości po rozwodzie albo też strony wspólnie decydowały się jednak na sprzedaż nieruchomości na wolnym rynku (taką decyzję można podjąć w każdej chwili – także już w trakcie trwania postępowania o podział majątku wspólnego).
Reasumując, wniosek o podział majątku wspólnego może być skutecznym instrumentem do zmiany niekorzystnej sytuacji, gdy były małżonek zamieszkuje w nieruchomości wspólnej, nie zamierza się wyprowadzać ani z własnej woli znieść współwłasności. Im szybciej taki wniosek zostanie złożony do Sądu, tym lepiej. Często bez złożenia takiego wniosku, tracisz czas i w żaden sposób nie korzystasz ani nie czerpiesz pożytków ze swojej nieruchomości. Tylko realne działanie może zmienić taką sytuację.